چكيده

درس شيمي از دروسي است كه درك مفاهيم آن از ديد دبيران و دانش آموزان دشوار است و معمولاً نگرش مثبت نسبت به آن وجود ندارد. درس شيمي به دليل ويژگي آزمايشگاهي و كاربردي بودن، قابليت بالايي براي ارائه مفاهيم، باشبيه سازي و پويانمايي (انيميشن) رايانه اي دارد. در واقع بسياري از مفاهيم را كه نشان دادن آن ها حتي در آزمايشگاه دشوار يا غيرممكن است، مانند: حركت مولكول هاي گاز، حركت ذرات باردار درون يك محلول، ساختار مولكولي تركيبات، .... را مي توان با شبيه سازي رايانه اي به آساني قابل ارائه كرد. بنابراين بهره گيري از رايانه در كلاس درس موجب افزايش يادگيري و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مي شود. يكي از بارزترين تأثيرات بهره گيري از رايانه، تعامل فراگيران با يكديگر و با دبیر است........ دبیر شیمی آموزشگاه ...... در اين طرح اقدام پژوهي سعيم بر اين بوده است كه در عصر اطلاعات و ارتباطات با جهاني شدن آموزش شيمي همگام شوم. بنابراين در پي روشي براي تلفيق فناوري هاي نو در امر تدريس بودم. به دليل حساسيت هاي خاص كتاب شيمي2، و وجود مطالب حجيم و سنگين در اين كتاب، تصميم گرفتم كه امسال  اين روش را در كلاس 202 انجام دهم. لازم به ذكر است اين روش البته با كمي تفاوت سال قبل در كلاس اول انجام شد كه نتيجه خوبي داشت. در انجام اين طرح مشكلات بسياري سر راهم بود كه با ترفندهاي مختلف آن ها را از سر راه خود برداشتم و جو مناسبي را در كلاس به وجود آوردم. مشكل عمده اي كه داشتم اين بود كه روش هاي تدريس سنتي بخصوص در درس شيمي بيشتر از هر روش ديگري مورد قبول همگان بود، درنتيجه مي بايست روش سنتي را با فناوري هاي نو و از جمله IT و ICT ادغام مي كردم. با در نظر گرفتن شرايط حاكم بر مدرسه محتاطانه عمل نمودم. دانش آموزان را بدون آن كه متوجه شوند آهسته آهسته درگير فناوري هاي نو از جمله IT كردم.

مقدمه

در سال هاي اخير، برخي از كشورهاي مسلمان در حال توسعه، با استفاده از نوآوري هاي آموزشي نظير تلفيق رشته هاي درسي بهره گيري از علم و فناوري، توسعه پژوهش در آموزش، ايجاد مدارس هوشمند و مجازي، توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات در مدرسه ها و ...... توانسته اند، بسياري از موانع را بردارند و از آموزش و پرورشي پيشرفته برخوردار شوند. نتيجه تجربيات اين كشورها نشان مي دهد كه در امر آموزش، تغيير نگرش دبیران، بسيار مؤثرتر از توسعه ابزارهاي جديد آموزشي است. به ديگر سخن، تحول در آموزش و پرورش بايد از دبیر و كلاس درس شروع شود.

هرگز دور از انتظار نيست كه فناوري اطلاعات و ارتباطات، تنها پس از دو دهه بعد از ظهور، به اين اندازه بر مبادله اطلاعات، آن هم به صورت online در عرصه ها و ابعاد گوناگون زندگي بشري تأثير بگذارد و هر روز، بيش تر و سريع تر از ديروز بر محدوديت هاي زماني و مكاني غلبه كند، مرزهاي جغرافيايي را در هم نوردد و جهان را در چنگال كاربران خود قرار دهد. در عين حال بتواند پا به ميدان تعليم و تربيت بگذارد و از جمله، آموزش شيمي را به گونه اي باور نكردني متأثر سازد.

حجم بالاي اطلاعات علمي – آموزشي ارائه شده و قابل دسترس در هزارها پايگاه اينترنتي، بهره گيري از عكس و تصوير، نقاشي متحرك، فيلم و فايل هاي صوتي و ديگر رسانه ها آن هم در فضايي تعاملي، در كنار ارائه مقاله هاي علمي –  پژوهشي فراواني كه در نشريات معتبر در زمينه استفاده بهينه از اين امكانات منتشر شده است، همچنين برگزاري همايش هاي ملي، منطقه اي و بين المللي حقيقي يا مجازي در زمينه استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش شيمي، گوياي آغاز پديده اي نو در آموزش اين شاخه مهم علم تجربي است. رويدادي كه پژوهشگران اين عرصه از آن با عنوان «جهاني شدن آموزش شيمي» ياد مي كنند.

شايد مفهوم جهاني شدن در عرصه تجارت و رقابت همه كشورها در پيوستن به سازمان تجارت جهاني از يكسو و چالش هاي ناشي از جهاني شدن اقتصاد و تأثير نامطلوب آن بر شرايط كار و زندگي مردمان برخي كشورهاي عضو، جهاني شدن در هر زمينه اي را در افكار عمومي، اقدامي با تبعات نامطلوب و چه بسا مخرب جلوه دهد. اما مانند هرپديده نوظهور ديگري بايستي با مطالعه دقيق، نگاهي همه جانبه گرايانه و البته با احتياط، جنبه هاي مثبت و منفي جهاني شدن آموزش شيمي را بررسي كرده، و سپس در راستاي تحقق آن گام برداشت. اقدامي كه به دليل ارتباط تنگاتنگ با عرصه تعليم و تربيت مي تواند از حساسيت هاي ويژه اي نيز برخوردار باشد. دغدغه هايي كه سياستگزاران عرصه هاي ديگري همچون عرصه فرهنگي، اجتماعي و سياسي را نيز فرا گيرد.